New Lanark
New Lanark is een plaatsje aan de Clyde, nabij Lanark (Schotland), waar in 1784 een fabriek (mill) werd gevestigd voor het spinnen van katoen. In 2001 werd New Lanark door UNESCO op de Werelderfgoedlijst geplaatst.
New Lanark werd opgericht door de fabrikant David Dale in samenwerking met Richard Arkwright. Bij de fabriek werden woningen gebouwd voor de werknemers. Er woonden ongeveer 2500 inwoners, voornamelijk voormalige armen uit Glasgow en Edinburgh. De fabriek werd opgezet als naar voorbeeld van de Cromford Mill van Arkwright. Begin 19e eeuw kwam de fabriek in handen van Dales schoonzoon Robert Owen, die New Lanark verder uitbouwde tot een voorbeeld van utopisch socialisme. Owen vond de omstandigheden rond de gemiddelde mills onaanvaardbaar en zette veel voorzieningen op voor zijn inwoners. In 1816 was hij de eerste in Groot-Brittannië die een kleuterschool opende.
Commercieel gezien ging het goed met de fabriek. Owens partners waren echter niet tevreden met de extra kosten die de opgezette voorzieningen met zich meebrachten. Owen weigerde de situatie terug te draaien en kocht zijn partners uit.
Internationaal werd New Lanark bejubeld. Staatshoofden, koninklijken en (socialistische) hervormers bezochten Owens creatie. Vele bezoekers verbaasden zich over de wonderlijke samenstelling van een schoon en gezond milieu, tevreden werknemers en gezonde bedrijven.
De fabriek bleef in werking tot 1968.
55.66472°N, -3.78306°W
New Lanark werd opgericht door de fabrikant David Dale in samenwerking met Richard Arkwright. Bij de fabriek werden woningen gebouwd voor de werknemers. Er woonden ongeveer 2500 inwoners, voornamelijk voormalige armen uit Glasgow en Edinburgh. De fabriek werd opgezet als naar voorbeeld van de Cromford Mill van Arkwright. Begin 19e eeuw kwam de fabriek in handen van Dales schoonzoon Robert Owen, die New Lanark verder uitbouwde tot een voorbeeld van utopisch socialisme. Owen vond de omstandigheden rond de gemiddelde mills onaanvaardbaar en zette veel voorzieningen op voor zijn inwoners. In 1816 was hij de eerste in Groot-Brittannië die een kleuterschool opende.
Commercieel gezien ging het goed met de fabriek. Owens partners waren echter niet tevreden met de extra kosten die de opgezette voorzieningen met zich meebrachten. Owen weigerde de situatie terug te draaien en kocht zijn partners uit.
Internationaal werd New Lanark bejubeld. Staatshoofden, koninklijken en (socialistische) hervormers bezochten Owens creatie. Vele bezoekers verbaasden zich over de wonderlijke samenstelling van een schoon en gezond milieu, tevreden werknemers en gezonde bedrijven.
De fabriek bleef in werking tot 1968.
55.66472°N, -3.78306°W
Kaart (cartografie) - New Lanark
Kaart (cartografie)
Land (geografie) - Verenigd Koninkrijk
 |
 |
| Vlag van het Verenigd Koninkrijk | |
Het Verenigd Koninkrijk omvat in totaal vier constituerende landen: Engeland in het midden en zuiden (56.286.961 inwoners, 2019); Schotland in het noorden (5.500.250 inwoners, 2022), Wales in het westen (3.153.000 inwoners, 2022) en Noord-Ierland in het noordwesten (2.050.025 inwoners, 2019). De eerste drie (Engeland, Schotland en Wales) vormen samen het eiland Groot-Brittannië. Noord-Ierland is het noordoostelijk deel van het Ierse eiland en heeft als enige deel van het Koninkrijk een landgrens: met Ierland.
Valuta / Taal
| ISO | Valuta | Symbool | Significant cijfer |
|---|---|---|---|
| GBP | Pond sterling (Pound sterling) | £ | 2 |
| ISO | Taal |
|---|---|
| EN | Engels (English language) |
| GD | Gaelische talen (Gaelic language) |
| CY | Welsh (Welsh language) |